Położenie

Stajszewo (kasz.), po polsku Staniszewo nad Dębnicą i Łebą, jest wsią położoną w woj. pomorskim, w pow. kartuskim, w gminie Kartuzy, przy drodze powiatowej Kartuzy-Mirachowo. Jest też usytuowane 6 km od drogi wojewódzkiej nr 211 Gdańsk-Słupsk, przebiegającej przez historyczną wieś Garcz. Inne pozytywy dla wsi Staniszewo, to niewielkie odległości kręgu miejscowości, w promieniu do 80 km, które w jakimś stopniu miały i mają dla staniszewiaków znaczenie regionalne i historyczne. Oto one:
- 1 km do Sianowa
- 4 km do Mirachowa
- 6 km do Garcza
- 8 km do Chmielna
- 13 km do Kartuz
- 22 km do Sierakowic
- 45 km do Gdańska, stolicy Kaszub i woj. pomorskiego
- 51 km do Gdyni
- 52 km do Wejherowa
- 80 km do Słupska.

W promieniu do 80 km znajdują się też takie miasta regionu, jak Kościerzyna, Bytów i Lębork. Z powyższego wniosek, że Staniszewo leży w sercu Kaszub, w krainie geograficznie zróżnicowanej krajobrazowo, zwanej Szwajcarią Kaszubską. Leży także na obrzeżu Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, na Wysoczyźnie Staniszewskiej. Usytuowanie wsi w krainie licznych lasów, jezior, rzek i malowniczych wzniesień bardzo podnosi jej atrakcyjność. Charakterystyczne położenie, to otoczenie wsi z dwóch stron rzekami Dębnicą i Łebą, co powoduje, że doliny tych rzek i wzniesienia Wysoczyzny Staniszewskiej tworzą znaczne zróżnicowanie terenu od 133 m npm. do 213 m npm. Otaczający teren jest zaliczany do najpiękniejszych krajobrazowo rejonów i niewątpliwie jednego z najbardziej uroczych zakątków kraju. Z najwyżej położonego miejsca widokowego w Staniszewie, z Zanckowej Góry, roztacza się przepiękna panorama na okolicę i Jezioro Sianowskie. Dopełnieniem otaczającego piękna krajobrazu jest bliskie sąsiedztwo Łysej Góry, pomiędzy jeziorami Sianowskim i Osuszyńskim, na której w Noc Świętojańską odbywały się sabaty staniszewskich czarownic, rzekomo startujących na miotłach ze staniszewskiej Zanckowej Góry. Dla pełnej równowagi duchowej, w najbliższym sąsiedztwie Staniszewa, bo zaledwie w odległości 1 km, w małej wsi Sianowo, znajduje się Sanktuarium Matki Boskiej Sianowskiej - Królowej Kaszub. Staniszewo jest wsią magiczną o bogatej i burzliwej historii, o czym świadczy jej królewska przeszłość i sędziwy wiek 700 lat (A.D. 1315). Jest najstarszą i największą wsią sianowskiej parafii, wg danych z 2013r. liczy 1200 mieszkańców. Do sołectwa królewskiej wsi Staniszewo należą następujące miejscowości i osady: Bory, Bukowa Góra, Kamionka, Kępa, Krzewino, Przytoki, Raj i Szade Góry.

Pozostałe dane dotyczące wsi:
- współrzędne geograficzne na mapie 54.3985 °N, 18.0796 °E
- strefa numeracyjna (+48) 58
- kod pocztowy 83-328
- tablice rejestracyjne GKA
- SIMC 0163707
- język kaszubski - oznaczenie CSB

Z powyższego wniosek - wieś jest atrakcyjna pod względem krajoznawczo-turystycznym. Szczegóły poniżej.

Atrakcje turystyczne Staniszewa i okolic

1) Atrakcje turystyczne Staniszewa
- staniszewski las w kompleksie Lasów Mirachowskich, położony na obrzeżu Kaszubskiego Parku Krajobrazowego,

- rezerwat Staniszewskie Błoto,
- rezerwat Staniszewskie Zdroje z potokiem podgórskim, lewym dopływem rzeki Łeby,
- ruiny Staniszewskiej Elektrowni Wodnej, wybudowanej społecznie w latach 50-tych XX wieku, na potoku podgórskim, obecnie jest to teren rezerwatu Staniszewskie Zdroje,
- Dolina Górnej Łeby, z meandrami rzeki między Staniszewem a Stryszą Budą,
- Dolina rzeki Dębnicy, a w niej legendarny staniszewski most drogowy na trasie Staniszewo-Sianowo,
- małe lasy w wąwozach i potoki dopływające do rzeki Dębnicy na lewym brzegu,
- wąwóz porośnięty lasem w rejonie górnego Staniszewa tzw. "Kriszinów Rów" (nazwa miejscowa),
- najlepsze miejsce widokowe na staniszewskiej Zanckowej Górze (z tej góry startowały na miotłach staniszewskie czarownice, lecąc na Łysą Górę),
- cmentarzysko starożytne, z wczesnej epoki żelaza, kultury kaszubskiej wywodzącej się z kultury łużyckiej,
- obiekt zabytkowy - budynek szkoły podstawowej z roku 1869, murowany z czerwonej cegły (tu miał miejsce strajk szkolny w latach 1906/1907) - fot. na podstronie "zabytki",
- obiekty zabytkowe budownictwa regionalnego wg Gminnego Rejestru Zabytków,
- inne budynki zabytkowe, murowane z czerwonej cegły, wg Gminnego Rejestru Zabytków,
- kapliczka murowana przydrożna,

- krzyże przydrożne – 4 szt.,
- kapliczka drewniana w Staniszewie-Kamionce, ze świątkiem ludowym - jej piękno zostało dostrzeżone przez islandzkiego fotografika Fridrika Orn Hjaltesteda i w roku 2012 fotografia tej kapliczki znalazła się na Wystawie w Oddziale Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku,

- układ wsi wielodrożny i placowy, ze Starą Drogą (dawny Trakt Królewski prowadzący do Mirachowa),
- nazwy miejscowe, które moim zdaniem powinny być chronione: "Tónów Kula", "Kriszinów Rów", "Chójeczki", "Kalwaria", "Zanckowa Góra", "Kueci Rink", "Żerójc" i "Stari Droga".

2) Atrakcje turystyczne okolic Staniszewa
- sanktuarium Matki Boskiej Sianowskiej - Królowej Kaszub w Sianowie, a w nim w nawie głównej zabytkowa, drewniana figura z XV wieku, Matki Boskiej Staniszewskiej, przez 17 lat stojącej na głównym ołtarzu kościoła w Sianowie, od 1864 roku kościoła parafialnego dla Staniszewa,

- Łysa Góra tzw. Góra Czarownic powyżej Cieszonka,
- stary młyn, murowany z czerwonej cegły, na rzece Łebie w Stryszej Budzie, obecnie prywatne muzeum
- Kaszubski Park Miniatur w Stryszej Budzie,
- dworek starostów mirachowskich w Mirachowie,

- Diabelski Kamień nad Jeziorem Kamiennym, na terenie rezerwatu przyrody,

- kurhany i kręgi kamienne przy drodze Staniszewo - Lewino (podobne do tych w Węsiorach i Odrach).

Szlaki piesze, trasy rowerowe i kajakowe, przebiegające przez Staniszewo

a) Szlak Kaszubski Czerwony pieszy Sierakowice - Gołuń (138,1 km): Sierakowice - Kamienica Królewska - Jezioro Potęgowskie - Diabelski Kamień - Mirachowo - Staniszewo - Sianowo - Kartuzy - Chmielno - Ostrzyce - Krzeszna - Gołubie - Garczyn - Grzybowo - Czarlina - Wdzydze Kiszewskie - Gołuń-kemping

b) Trasa rowerowa Kartuzy - Staniszewo - Nowa Huta - Jezioro Kamienne - Rezerwat "Jezioro Lubygość" - Rezerwat "Szczelina Lechicka" - Leśniczówka Niepoczołowice - Kamienica Królewska - Mirachowo - Staniszewo - Kartuzy

c) Trasa rowerowa Garcz - Sianowo - Staniszewo - Stara Huta - Linia (pow.wejherowski)

d) Trasa rowerowa Stowarzyszenia Turystycznego "Kaszuby" (49,5 km) Szemudzka Huta - Donimierz Wielki - Łebno - Zęblewo - Lewino - Staniszewo - Sianowo - Garcz, z odgałęzieniem do Sianowskiej Huty i Pieczysk

e) Trasa rowerowa z Lewina do Staniszewa Stowarzyszenia Turystycznego "Kaszuby" (31,9 km) Lewino - Strzepcz - Tłuczewo - Linia - Głodnica - Stara Huta - Staniszewo

f) Trasa rowerowa ze Staniszewa do Chmielna (8 km) Staniszewo - Sianowo - Garcz - Chmielno

g) Trasa kajakowa rzeką Łebą Młyn Dolny (Jezioro Sianowskie) - Staniszewo (most na rzece pomiędzy Staniszewem a Cieszonkiem) - Strysza Buda - Tuczewo (pow. wejherowski)